Детальным изучением и развитием речи занимается наука логопедия. Термин, обозначающий это направление научного познания, греческого происхождения, он был образован слиянием двух слов: «речь» и «воспитание, обучение». Таким образом, сам термин раскрывает суть логопедии и ее направленность. Помимо воспитания речи, эта наука уделяет особое внимание дефектам речи, причинам их возникновения, их механизмам, симптомам и протеканию.

Общение человека с окружающими его людьми – очень важный аспект развития его как личности. Поэтому осуществляющие логопедическо-коррекционную деятельность специалисты оказывают обществу огромную услугу.

Основной задачей логопеда является не только устранение проблем с дикцией, но и выявление причин, спровоцировавших данный дефект. Залогом полноценных речевых возможностей является комплексный подход к изучению проблемы с учетом индивидуальных особенностей ребенка. Для детей-билингвов (двуязычных), которые вынуждены разговаривать на двух языках – русском и греческом, очень важно правильное произношение звуков греческого языка, которые во многом не похожи на русский.

В это нелёгкой задаче детям и их родителям, а также взрослым может помочь Кристина Терзопулу – логопед, окончила отделение логопедии при Университете Иоаннины (ATEI Ιωαννίνων) с постоянным посещением семинаров, направленных на улучшение навыков лечения пациентов.

Сколько времени у Вас уже свой кабинет?

Центр работает с 2013 года, примерно семь лет.

Что такое логопедия и какова ее цель?

Логопедия — это наука о нарушениях речи, о методах их предупреждения, выявления и устранения средствами специального обучения и воспитания. Логопедия изучает причины, механизмы, симптоматику, течение, структуру нарушений речевой деятельности, систему коррекционного воздействия.

Когда ребенку нужен логопед?

Когда развитие речи не соответствует развитию обычного ребенка. Конечно, дети с соответствуюшими заболеваниями могут начать заниматься с логопедом с первых месяцев своей жизни. Раннее вмешательство помогает достигнуть успешных результатов в лечении.

Может ли ребенок нуждаться в речевой терапии, а его окружение не понимать этого?

Это обычное явление. Особенно, когда ребенок является первым и единственным ребенком в семье, родители не могут понять трудности, с которыми сталкивается их ребенок, поскольку у них нет опыта, они не могут сравнивать с другими детьми. Есть также расстройства, при которых речевые трудности не видны «невооруженным глазом». Например, дети с хорошей артикуляцией и синтаксисом, но содержание их речи недостаточно,  дети с проблемами вербального понимания.

Как насчет лечения взрослых? Когда они обращаются к логопеду?

Взрослых пациентов обычно направляют на речевую терапию после инсульта, черепно-мозговых травм с нарушениями речи и общения, дегенеративных заболеваний, таких как анемия, рассеянный склероз и т.д. Бывают случаи, когда взрослые обращаются к логопеду при расстройствах, которые раньше не лечились и со временем укреплялись, например, заикание. Эффект от такого лечения достаточно большой, несмотря на преклонный возраст. Лечение взрослых отличается от лечения детей, здесь необходим специальный подход.

С какими проблемами Вы сталкиваетесь чаще всего?

Родители обычно прибегают к логопедии из-за задержки речи ребенка, проблем с артикуляцией, трудностей с письмом (дислексия, общие трудности в обучении). Логепедия важна для детей с аутизмом. Терапевты в нашем центре хорошо подготовлены и имеют опыт работы с вышеуказанными трудностями.

Как Вы думаете, почему в последние годы у всё большего количества детей диагностируют проблемы с речью?

Постоянно ведутся исследования, чтобы ответить на этот важный вопрос. Исследователи отвечают по-разному. Но все сходятся во мнении, что всему виной современный образ жизни детей – много времени дома, без прогулок и активных игр, чрезмерное пользование мобильными телефонами, планшетами. Это всё вызывает не только речевые, но и психологические проблемы. Число детей, имеющих проблемы с речью, увеличивается из года в год.

Если ребенок говорит по-русски и по-гречески, но неправильно проговаривает звуки, Вы можете помочь?

Логопед специализируется на том, чтобы помочь правильно и ясно выговаривать звуки. Так что он определенно способен помочь детям с билингвизмом. В случаях сочетания речевых расстройств с двуязычием лечение на одном из двух языков автоматически усиливает второй.

Каковы наиболее распространенные ошибки родителей в развитии речи у детей?

Зачастую современный образ жизни не оставляет родителям много возможностей для общения со своими детьми. Сегодня родители недостаточно играют с детьми, чтобы создать у них правильную модель речи. Кроме того, некоторые родители считают, ошибки в речи ребенка незначительными, считая, что с течением времени всё нормализуется само собой. Поэтому они часто обращаются за лечением, когда ситуация уже запущенна, что приводит к потере драгоценного времени, а по мере взросления ребёнка труднее искоренить проблему. Напротив, есть беспокойные родители, которые очень много внимания обращают на речь и постоянно поправляют ребёнка, делая ему ещё хуже.  Поэтому родителям лучше своевременно обратиться за консультацией к логопеду, чтобы тот ответил на все вопросы и развеял сомнения, правильно или неправильно разговаривает ребёнок.

Сколько времени занимает курс лечения?

На этот вопрос сложно ответить. Время, необходимое для выздоровления, зависит от типа расстройства, потенциала ребенка и частоты сеансов. В общей сложности, лечение может длиться от нескольких месяцев до нескольких лет.

Как проходит сеанс?

Терапия  адаптирована к сильным и слабым сторонам ребенка. Лечение следует методологической модели — мы каждый раз достигаем небольших краткосрочных целей, которые приведут нас к конечной цели — выздоровлению.

Какие методы Вы используете?

Методы, которые я использую, разнообразны. В зависимости от потребностей пациента и расстройства, будет выбран наиболее подходящий метод или их комбинация. Техники постоянно совершенствуются, поэтому очень важно постоянное обучение и посещение семинаров.

Что самое сложное и самое приятное в Вашей работе?

Самая трудная часть работы — это индивидуальность каждого случая, которая требует постоянной изобретательности. Например, за два года только в двух случаях с одним и тем же расстройством были выполнены одинаковые этапы лечения. С другой стороны, самым приятным является общение с детьми. Конечно, удовлетворение, которое терапевт получает каждый раз, когда пациент достигает цели, неоценимо.

Дайте совет нашим читателям

Мы все не обязаны знать всё. Я хотела бы призвать родителей не стесняться обращаться к логопеду. Раннее вмешательство у детей предотвращает возникновение больших  речевых трудностей не только в детстве, но и во взрослом возрасте. Проблемы с речью в подростковом возрасте затем могут вызвать и проблемы психологического характера, когда ребёнок не сможет общаться с другими людьми, поэтому, чем раньше вы начнёте терапию, тем лучше.

 

• Την εκπαίδευσή σας;

Είμαι Λογοθεραπεύτρια, απόφοιτος  του τμήματος λογοθεραπείας στο ATEI Ιωαννίνων με συνεχή επιμόρφωση και παρακολούθηση σεμιναρίων που αποσκοπούν στην καλύτερη αξιολόγηση και θεραπεία των ασθενών.

• Πόσο καιρό έχετε γραφείο;

Το κέντρο λειτουργεί από το 2013, εδώ και 7 χρόνια περίπου.

• Τι είναι λογοθεραπεία και ποιος είναι ο σκοπός της;

Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που αξιολογεί και θεραπεύει διαταραχές που αφορούν τον λόγο, την ομιλία, την φωνή και την επικοινωνία, όποια και αν είναι η αιτία των διαταραχών. Κλάδος της είναι και η αντιμετώπιση διαταραχών σίτισης, μάσησης και κατάποσης.

• Πότε ένα παιδί μπορεί να χρειάζεται; λογοθεραπεία;

Όταν η ανάπτυξη της ομιλίας, του λόγου και της επικοινωνίας του δεν αναλογεί με αυτήν ενός τυπικού παιδιού. Βέβαια παιδιά με ιατρικό ιστορικό από τη γέννηση τους μπορούν να ξεκινήσουν λογοθεραπεία και από τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Η πρώιμη παρέμβαση βοηθά στην καλύτερη εικόνα του ασθενή.

• Μπορεί ένα παιδί να χρειάζεται λογοθεραπεία ενώ ο περίγυρος του δεν το αντιλαμβάνεται;

Είναι συχνό φαινόμενο. Ιδιαίτερα όταν το παιδί είναι το πρώτο και μοναδικό παιδί της οικογένειας, οι γονείς δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί τους καθώς δεν υπάρχει σύγκριση. Επίσης υπάρχουν διαταραχές στις οποίες οι δυσκολίες στο λόγο να μην εντοπίζονται με ‘γυμνό μάτι’. Για παράδειγμα παιδιά που έχουν άρτια άρθρωση και σύνταξη αλλά το περιεχόμενο του λόγου τους να είναι ελλειμματικό. Παιδιά με προβλήματα στη λεκτική κατανόηση.

• Σε ό,τι αφορά την θεραπεία ενηλίκων, τι γίνεται; Πότε απευθύνονται σε λογοθεραπευτή;

Οι ενήλικες ασθενείς συνήθως απευθύνονται για λογοθεραπεία μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις με βλάβες στον τομέα του λόγου και της επικοινωνίας, εκφυλιστικές νόσους όπως άννοια, σκλήρυνση κατά πλάκα κτλ., διαταραχές σίτισης- συνήθως σε άτομα τρίτης ηλικίας, μετά από λαρυγγεκτομές, διαταραχές φωνής κ.α. Υπάρχουν φορές που ενήλικες απευθύνονται για λογοθεραπεία λόγω διαταραχών που δεν αντιμετωπίστηκαν νωρίτερα και παγιώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου, π.χ. τραυλισμός, διαταραχές άρθρωσης. Τα αποτελέσματα των θεραπειών είναι ενθαρρυντικά παρά την προχωρημένη ηλικία. Η θεραπεία των ενηλίκων είναι διαφορετική από αυτή των παιδιών γι αυτό είναι απαραίτητη η εξειδίκευση του θεραπευτή.

• Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα για τα οποία σας επισκέπτονται; Με ποια προβλήματα ακριβώς ασχολισετε εσείς;

Συνήθως οι γονείς απευθύνονται για λογοθεραπεία λόγω καθυστέρησης στην ομιλία του παιδιού τους, προβλήματα άρθρωσης, δυσκολίες στον γραπτό λόγο(δυσλεξία, γενικές μαθησιακές δυσκολίες) και παιδιά με αυτισμό. Οι θεραπευτές του κέντρου μας είναι άριστα εκπαιδευμένοι και έμπειροι με τις παραπάνω δυσκολίες.

• Πού αποδίδετε το γεγονός ότι όλο και περισσότερα παιδιά, στα τελευταία χρόνια, διαγιγνώσκονται με προβλήματα λόγου;

Έρευνες γίνονται συνεχώς για να απαντήσουν αυτό το μεγάλο ερώτημα. Οι ερευνητές βρίσκονται ανάμεσα σε δύο συμπεράσματα. Κάποιοι θεωρούν πως ο σημερινός τρόπος ζωής των παιδιών- ο περιορισμός των παιδιών μέσα σε ένα διαμέρισμα που τους απομακρύνει από το υγειές παιχνίδι με το σώμα, η υπερβολική ενασχόληση με τα κινητά, τάμπλετ κτλ που με βάση ερευνών προκαλεί διάσπαση. Αντίθετα κάποιοι άλλοι θεωρούν πως τα ποσοστά διαταραχών δεν έχουν αλλάξει απλά έχει αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών που απευθύνονται και μπαίνουν στο κομμάτι της θεραπείας σήμερα. Κατά την άποψη μου είναι συνδυασμός και των δύο.

• Εάν ένα παιδί μιλάει ρωσικά και δυσκολεύεται να προφέρει ελληνικά, μπορείτε να βοηθήσετε;

Ο λογοθεραπευτής είναι ειδικευμένος να τοποθετεί τους αρθρωτές σωστά με στόχο την καθαρότητα των φωνημάτων/γραμμάτων. Οπότε σίγουρα είναι ικανός να βοηθήσει παιδιά με διγλωσσία. Σε περιπτώσεις που υπάρχει συνδυασμός διαταραχών λόγου με διγλωσσία, η θεραπεία σε μια από τις δύο γλώσσες θα ενισχύσει αυτόματα και τη δεύτερη.

• Ποια είναι τα συχνότερα λάθη των γονιών, όσον αφορά στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών;

Συχνά ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν αφήνει πολλά περιθώρια στους γονείς για μεγάλη ενασχόληση με τα παιδιά. Σήμερα οι γονείς δεν παίζουν αρκετά με τα παιδιά τους προσφέροντας τους το πρότυπο της ομιλίας που θα έπρεπε. Επιπλέον κάποιοι γονείς θεωρούν τις δυσκολίες στο λόγο του παιδιού τους χαριτωμένες ή ασήμαντες θεωρώντας ότι θα αντιμετωπιστούν αυτόματα με το πέρασμα του χρόνου και καθυστερούν ιδιαίτερα να απευθυνθούν για θεραπεία με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και καθώς μεγαλώνει το παιδί οι απαιτήσεις αυξάνονται, οι δυσκολίες του να κλιμακώνονται. Αντίθετα υπάρχουν γονείς που είναι αρκετά αγχωμένοι και γίνονται αυτόματα επικριτικοί, διορθώνοντας συνεχώς το παιδί με αποτέλεσμα να έχουμε χειρότερα αποτελέσματα από αυτά της δυσκολίας του παιδιού. Προτείνετε λοιπόν, οι γονείς να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα οτιδήποτε τους ανησυχεί ζητώντας τη γνώμη ή απλά τη συμβουλή ενός θεραπευτή που θα τους καθησυχάσει ή θα τους καθοδηγήσει για την αποφυγή και αντιμετώπιση των δυσκολιών.

• Για πόσο διάστημα χρειάζεται συνήθως ένα παιδί λογοθεραπεία;

Αυτή είναι μια ερώτηση δύσκολο να απαντηθεί. Ο χρόνος που θα χρειαστεί για την αποκατάσταση εξαρτάται από το είδος της διαταραχής, από το δυναμικό του παιδιού και από τη συχνότητα των θεραπειών. Μιλώντας γενικά οι θεραπείες ολοκληρώνονται από λίγους μήνες μέχρι και χρόνια.

• Πώς γίνεται η συνεδρία;

Η συνεδρία είναι εξατομικευμένη και σχεδιασμένη ανάλογα με τις δυνατότητες και αδυναμίες του παιδιού. Η θεραπεία ακολουθεί μεθοδολογικό πρότυπο-κατακτούμε μικρούς βραχυπρόθεσμους στόχους κάθε φορά που θα μας οδηγήσουν στην επίτευξη του τελικού στόχου, την αποθεραπεία.

• Τι μεθόδους χρησιμοποιείτε;

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούμε είναι ποικίλοι. Ανάλογα με το ανάγκες του περιστατικού και της διαταραχής επιλέγεται και η καταλληλότερη μέθοδος ή ο συνδυασμός αυτών. Νέοι μέθοδοι και τρόποι προσέγγισης ανακαλύπτονται συνεχώς για αυτό είναι απαραίτητη η συνεχής ενημέρωση και επιμόρφωση.

• Ποιο είναι δυσκολότερο κομμάτι της εργασίας σας αλλά και ποιο είναι το πιο ευχάριστο;

Το δυσκολότερο κομμάτι της εργασίας είναι η διαφορετικότητα σε κάθε περιστατικό που απαιτεί την συνεχή ευρηματικότητα και έρευνα. Από τα χρόνια της εμπειρίας ποτέ σε δύο περιστατικά με την ίδια διαταραχή ακολουθήθηκαν τα ίδια βήματα θεραπείας. Από την άλλη το πιο ευχάριστο είναι η ενασχόληση με τα παιδιά που σου προσφέρουν την καθαρότητα της αγάπης τους και της αισιοδοξία τους. Βέβαια η ικανοποίηση που αποκτά ένας θεραπευτής κάθε φορά που ο ασθενής ολοκληρώνει και κατακτά ένα στόχο είναι ανεκτίμητη.

• Το μήνυμα μπορούμε να περασούμε στον κόσμο σχετικά με τους ενδοιασμούς που ενδέχεται να έχει

Όλοι οι άνθρωποι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να γνωρίζουμε τα πάντα. Θα θέλαμε να παροτρύνουμε τους γονείς να μην δειλιάζουν να απευθυνθούν ή να κάνουν έκκληση για βοήθεια από κάποιον θεραπευτή. Η πρώιμη παρέμβαση στα παιδιά έχει θαυματουργικά αποτελέσματα και αποτρέπει την εμφάνιση μεγαλύτερων δυσκολιών στο μέλλον του ατόμου όχι μόνο στην παιδική ηλικία αλλά και στην ενήλικη ζωή.